AMSTERDAM - Zo'n tien films van Louis van Gasteren zijn vanaf 22 november te zien op de Eye Film Player, de streamingdienst van Eye Filmmuseum. Louis van Gasteren was een van de belangrijkste Nederlandse naoorlogse documentairemakers. Journalist Henk Hofland typeerde hem treffend als de 'seismograaf van zijn tijd'. Op 20 november 2022 zou de cineast 100 jaar zijn geworden.


Louis van Gasteren (1922-2016) maakte naam met spraakmakende documentaires over controversiële onderwerpen en zat daarmee op de huid van zijn tijd. Van Gasteren neemt een unieke plaats binnen de Nederlandse filmcultuur in. Vrijwel al zijn films – 64 van de 66 titels uit het oeuvre – bevinden zich in de collectie van Eye en zijn intussen geconserveerd en gerestaureerd. Het filmprogramma op de Eye Film Player toont een dwarsdoorsnede van Van Gasterens filmproductie, waarbij de belangrijkste thema's in zijn werk aan bod komen.

In de jaren vijftig legde de beginnende filmmaker Van Gasteren het optimisme van de wederopbouw vast; een decennium later bracht hij de roep om maatschappelijke veranderingen – het was de tijd van het studenten- en kunstenaarsprotest en de seksuele revolutie – in beeld.

Steeds bleek hij geboeid door de verhalen achter breukpunten in de geschiedenis van de moderne (Nederlandse) samenleving. Hij maakte films over de gevolgen van oorlog en bezetting en de luidruchtige cultuuromslag die in gang was gezet door de Vijftigers en de alternatieve scene in het Amsterdam van de vroege jaren zestig.

Zijn documentaire Begrijpt u nu waarom ik huil? (1969), waarin een oud-concentratiekampgevangene behandeld wordt met LSD, had grote maatschappelijke impact. Tot zijn omvangrijke oeuvre behoort ook Omdat mijn fiets daar stond (1966). Van Gasteren, opgeleid aan een technische hogeschool, regisseerde daarnaast een drietal documentaires waarin zijn fascinatie voor de waterhuishouding en de kunde van Nederlandse ingenieurs spreekt: Een nieuw dorp op nieuw land (1960), Een zaak van niveau (1989) en Terug naar Nagele (2012)

.