AMSTERDAM - New Cool Collective komt naar Eye Filmmuseum om live een nieuwe score te spelen bij een oude film. De band treedt zondag 15 september op bij de projectie van de stillefilmklassieker Menschen am Sonntag (1930), een samenwerking van latere Hollywoodgrootheden Billy Wilder, Fred Zinneman en Robert Siodmak. De voorstelling is onderdeel van het EU-initiatief 'A Season of Classic Films', waarin gerestaureerde Europese klassiekers in dertien Europese steden en dorpen gratis worden vertoond, van Thessaloniki tot Amsterdam.

Eye am Sonntag: Menschen am Sonntag, opening cultureel seizoen, 15 september Eye Filmmuseum, Eye Arena, 20.30 - 01.00 uur. Filmvertoning 21.15 - 22.45 uur. Toegang gratis, tickets (verplicht) online vanaf 23 augustus via de site, maximum 4 tickets per persoon. Zie eyefilm.nl/sonntag

Het zomerprogramma is een initiatief van het door de EU gesponsorde Creative Europe MEDIA-project, dat de restauratie, distributie en internationale vertoning van Europees filmerfgoed ondersteunt. Tot de geselecteerde films behoren titels als Truffauts Les quatre cent coups (1959), Fritz Langs Metropolis (1927) en Cinema Paradiso (1988) van Giuseppe Tornatore. De aftrap vond eind juni plaats op het Piazza Maggiore van Bologna tijdens het Bologna Film Festival.

Over de film
Menschen am Sonntag was bij uitbreng in 1930 een hit. Heel Duitsland liep uit om de 'grotestadssymfonie' te bekijken over vijf jonge Berlijners die zorgeloos zonnebaden aan de oevers van de Wannsee en door zondagse stad wandelen. De gevolgen van de beurskrach en het gevaar van het oprukkende nazisme leken nog ver weg.

Billy Wilder, Fred Zinneman en de broers Curt en Robert Siodmak hadden het scenario verzonnen in het café; zonder geld en losjes improviserend gingen de mannen aan de slag. De acteurs waren amateurs, het verhaal werd doorsneden met opnamen van Berlijn, embleem van de 20ste-eeuwse Groβstadt.

Het resultaat geldt als een van de hoogtepunten van de Europese vroege cinema – Menschen am Sonntag oogt modern fris, het gebruik van (documentaire) stadsopnamen vormt een breuk met de dramatisch uitgelichte studioproducties van het expressionisme.

Jazzpaleis aan het IJ
Zondag 15 september is Menschen am Sonntag te zien in een zinnenprikkelende voorstelling in Eye Arena, voor de gelegenheid omgedoopt tot Eye am Sonntag.

De mannen van New Cool Collective spelen live de door hun geschreven nieuwe score in een omgeving die helemaal film is. Op het grote scherm is de Europese restauratie van Menschen am Sonntag te zien; op transparante schermen worden bewerkte filmfragmenten geprojecteerd, die ook zichtbaar zijn vanaf het terras en de IJ-oever. Alle witte vlakken van de Arena raken bedekt met bewegend beeld, waardoor het filmmuseum transformeert in een reusachtig vibrerend filmdoek, een waar cinematografisch jazzpaleis.

Na afloop is er een afterparty met veejays en deejays.

Toegang
De toegang is gratis, tickets (verplicht, maximum 4 tickets per persoon) zijn te krijgen via de site vanaf 23 augustus. Eye bar-restaurant is de hele avond gesloten voor reguliere bezoekers.

Over de restauratie
Van de film bestaat geen origineel negatief meer. De restauratie kwam tot stand door verschillende distributiekopieën te vergelijken, afkomstig uit de archieven van onder meer Het Koninklijk Belgisch Filmarchief (Cinematek) in Brussel, de Fondazione Cineteca Italiana in Milaan en de Cinémathèque Suisse.

Uitgangspunt was de distributiekopie van het Filmmuseum, afkomstig van de Nederlandse Filmliga. De film werd geprojecteerd met tussentitels in de huisstijl van de Filmliga; de beeldvolgorde aan het eind van de film was anders, en een opname van een naakte etalagepop werd verwijderd op last van de censor.

Bij de restauratie in de jaren negentig werden alle beschikbare versies van Menschen am Sonntag met elkaar vergeleken; de oorspronkelijke tussentitels werden gereconstrueerd en de authentieke beeldvolgorde hersteld. Nog steeds ontbreken zeven tot acht minuten van de film.

Menschen am Sonntag
Duitsland 1930 zwartwit 35mm 73'
Regie: Robert Siodmak; scenario: Billy Wilder (idee: Kurt Siodmak); camera-assistentie: Fred Zinnemann; camera: Eugen Schüfftan.