AMSTERDAM - In juni van dit jaar liet auteur Manja Croiset weten ‘door te gaan tot haar laatste snik’. Enige rust lijkt de al jaren aan bed gebonden Croiset niet gegund. Haar Wikipedia pagina, die door kenners van haar werk zorgvuldig was opgebouwd, werd allengs verder ontmanteld door de rigide organisatie achter de digitale encyclopedie die –de waanzin ten top- meenden dat als je niet religieus bent, je volgens hen geen slachtoffer bent. Ze kenden het besluit aan de Wannsee niet. Bovendien liet de uitgever van het boek dat haar laatste zou moeten zijn, haar schromelijk in de steek.

Dat boek ‘Brein, ghetto van gedachten’ zou haar afscheid moeten zijn. Afscheid van haar schrijversbestaan en van het leven. Een bescheiden boeklancering bij het Barlaeus in Amsterdam –haar oude school- was in principe al toegezegd. De uitgever kreeg het echter niet gerealiseerd en alle halfslachtige pogingen liepen uitsluitend uit op nóg meer frustraties.

Nu is Croisets’ hoop gevestigd op een uitgever die wél voldoende competent is om van haar afscheidswerk het boek te maken dat zij voor ogen heeft. Mocht die uitgever zich niet spontaan melden, dan geeft zij het werk uit in eigen beheer. Niet zoals zij had gehoopt, maar ‘dit boek moet er komen’.

Dit laatste boek komt overigens terecht in de respectabele lijst van werken die Croiset inmiddels op haar naam heeft staan en waarvan De Odyssee van mijn bestaan (2017) wellicht de bekendste is en dat amper een jaar na de verschijning worden opgenomen in de collectie van Yad Vashem.

Traumatisch leven
Het leven van Croiset kenmerkt zich door vele trauma’s als gevolg van het feit dat zij de dochter is van Shoah-overlevenden. De trauma’s van haar ouders werden haar trauma’s. Haar Joodse moeder verloor in de oorlog haar gehele familie en haar vader doorstond diverse kampen. Door haar getekende jeugd kwam ze reeds op jonge leeftijd in de psychiatrie terecht. Door angsten, ontwikkeld door een verzwegen Shoah, kwam Croiset in inrichtingen terecht. Waarover zij, terugkijkend zegt: "In de klinieken ben ik altijd slecht behandeld, zegt u maar mishandeld, van trauma verwerking was geen sprake.”

Croiset voelde zich nooit begrepen, dat is haar reeds op jonge leeftijd ontnomen. Toch heeft juist dát gevoel geleid tot haar vele boeken en de documentaire die over haar leven werd gemaakt. Die documentaire kent de treffende titel Achter onzichtbare tralies. Ontleend aan de titel van één van haar boeken. Over haar enorme oeuvre zegt zij zelf: “Schrijven is voor mij een ultieme vorm om het ziek zijn te hanteren, dan wel dragelijk te maken."