AMSTERDAM - U loopt in de Kalverstraat, en dít weet u vast niet: er zijn daar plekken waar al zo’n 100 jaar niemand meer is geweest. Echt? Ja. Ruimtes, zolders, kamers… bóven een winkel of een bedrijf. Plekken die ooit zijn vergeten, maar waar prima kan worden gewoond.

En in die plekken zet Paul Stalenberg van het gemeentelijk projectbureau ‘Wonen Boven Winkels en Bedrijven’ graag zijn tanden. “Je treft boven een bouwval aan, en je maakt daar prachtige woonruimte van. Hoe mooi is dat! Leegte is er om te vullen. En ik kom meestal wel op spannende plekken. Plekken die soms al 100 of zelfs 200 jaar leeg staan.”

Vergeten ruimtes
Paul: “Het zijn vaak vergeten ruimtes die hooguit nog voor de opslag worden gebruikt. Maar vroeger werd daar gewoon gewoond. Ik ben wel eens een keuken uit de vorige eeuw tegengekomen en deuren met nog de oorspronkelijke verf uit 1850. In de Kalverstraat bijvoorbeeld woonden mensen vroeger gewoon boven hun winkel. Maar dan trokken ze de stad uit toen ze kinderen kregen en staat het boven leeg. Verhuren is niet altijd een optie, want ze hebben liever niet dat er iemand door de winkel naar boven loopt. Een andere ingang maken en de ruimtes onderhouden kost geld, en voor je het weet staat zo’n bovenverdieping een eeuw leeg.”

Masseren, kneden en overleggen
“En dan kom ik. Ik ben er om eigenaren van die Amsterdamse panden met lege bovenruimte te masseren, te kneden en om mee te overleggen. Die panden zijn hun bezit, daar kunnen zij mee doen wat zij willen. Zo is dat gewoon. Ik wil die pandenbazen overtuigen van het nut en de noodzaak om woonruimte aan de stad te geven. In deze stad is een schreeuwend tekort aan woningen. Daarom is er ook subsidie te krijgen. Per gerealiseerde woning gaat het om maximaal 25.000 euro. Tenminste, als de verhuur na verbouwing onvoldoende rendabel is. Als dat lukt, ben ik blij en tevreden.”

25.000 euro per woning
“Want ze staan meestal niet te trappelen om hun lege ruimten te exploiteren, hoor. Vaak verdienen ze aan het verhuren van de benedenruimte al genoeg. Het kost nu eenmaal geld om etages te verbouwen tot woningen met een eigen toegang vanaf de straat. Maar toch: met de huidige marktprijzen is het tegenwoordig toch best slim om te verhuren. Vaak vinden ze het dan logisch om er één woning van te maken, en die dan te verhuren in de vrije sector. Minder gedoe, hè. Ja, je kunt één grote woning van 184 vierkante meter voor 3000 euro huur per maand maken, maar je kunt er natuurlijk ook drie van 60 vierkante meter maken voor een normale prijs.”

En toen was er licht
“Die woningen boven winkels zitten vaak pontificaal in de binnenstad. Als je die opknapt en bewoonbaar maakt, profiteert daar meteen de hele omgeving van. Ineens gaat daar namelijk ’s avonds het licht aan. Dat voelt meteen prettiger en veiliger. Daar doen we het ook voor. Verloedering tegengaan en de veiligheid vergroten. En het werkt. Ik werk al 41 jaar voor Amsterdam, dus ach ja, ik heb met eigen ogen de stad zien veranderen. De Zeedijk is ook zo’n verhaal. Daar wilde je 25 jaar geleden niet ’s nacht over straat. Amsterdam kocht daar panden op, daar kwamen mensen wonen, er ontstond sociale controle, en zo langzamerhand veranderde de hele straat. En dát is waar het om gaat: je voegt slechts een paar woningen toe aan de woningvoorraad, maar de uitstraling is maal 100.”

Seksbiosscoop in monument
“En niet alleen de buurt, ook een woning zélf wordt er frisser van. Ik zal namelijk nooit de Lange Niezel vergeten. Daar zat ooit een seksbioscoop in een monument. Op elke verdieping waren daar films te zien in elk denkbaar genre. Wij gingen eens een kijkje nemen met het licht aan. De boel even inspecteren om te zien wat daar te verbouwen viel. Nou, het was het érgste wat ik ooit zag in mijn loopbaan. Te ranzig voor woorden, dus ik zal er verder ook maar geen woorden aan vuil maken. Maar goed, in dat monument werden dus schitterende nieuwe appartementen gemaakt en er kwam een smaakvolle Italiaanse delicatessenwinkel op de begane grond.”

Pand uit 1640
"Recent waren we nog betrokken bij een pand op het Koningsplein uit 1640. In dat pand zit op de benedenverdieping een luxe schoenenmerk. Daarboven was een ruimte die misschien wel 200 jaar niet meer werd gebruikt. We maakten op die eerste verdieping drie kleine woninkjes voor een lage huur, en twee woningen met wat duurdere huur. Dan heb je dus maar mooi 5 stadse appartementen gemaakt. Het streven is: 20 nieuwe woningen erbij per jaar. Daar komen we wel boven uit. Vorig jaar zaten we op 43 woningen.”

Subsidie Wonen boven bedrijven
Amsterdam verstrekt subsidies voor het bewoonbaar maken van woningen boven winkels. Belangstellenden kunnen hiervoor maximaal 25.000 euro per project ontvangen. Zie: Subsidie Wonen boven winkels en bedrijven

11.000 inwoners per jaar
Amsterdam is populair. De stad groeide in de afgelopen periode met maar liefst 11.000 inwoners per jaar. En daarom wordt er flink gebouwd, hersteld, gecreëerd en de bestaande woningvoorraad wordt beschermd. Er komen vooral nieuwe woningen voor sociale huur en middenhuur. Want Amsterdam wil een gemengde stad zijn waar wonen betaalbaar is.

Alles over wonen in Amsterdam
www.amsterdam.nl/wonen