AMSTERDAM - De gemeente Amsterdam zet een volgende stap in het tegengaan van overlast van toerisme door het vastgoedfonds voor transformatie van de binnenstad in te zetten. Bij verhoging van de toeristenbelasting kan een deel van de opbrengst worden ingezet om het fonds aan te vullen. Het fonds wordt gebruikt om panden in de binnenstad op te kopen. Een vergunningsplicht voor toeristische detailhandel zorgt er daarnaast voor dat malafide ondernemers worden aangepakt. Het college neemt deze maatregelen als onderdeel van de verordening ‘toerisme in balans’, en onderstreept hiermee haar ambitie om een evenwichtige en toekomstbestendige bezoekerseconomie te realiseren.


Wethouder Sofyan Mbarki (Aanpak Binnenstad en Economische Zaken): “Ik ken weinig steden die zoveel doen om de toeristische overnachtingen aan banden te leggen en de bezoekerseconomie te beteugelen als Amsterdam. De groei in het aantal overnachtingen vlakt de komende jaren af door deze maatregelen, maar ze zullen het voorlopig nog niet onder de 20 miljoen brengen. Daarom gaan we nu nog een stap verder. Met de nieuwe inkomsten voor het vastgoedfonds kunnen we panden voor de stad terugkopen en de stad leefbaarder maken voor Amsterdammers. Als we erin slagen met dit geld bijvoorbeeld de Warmoesstraat en Oudezijds Voorburgwal aan te pakken op de manier waarop we dat op de Zeedijk hebben gedaan, leidt dat echt tot een andere, minder commerciële en meer leefbare binnenstad."


Het vastgoedfonds en de vergunningsplicht komen bovenop eerder genomen maatregelen. Zo worden jaarlijks tientallen woningen boven winkels gerealiseerd, is er een stop op toeristenwinkels en een hotel- en beddenstop, wordt vakantieverhuur aan banden gelegd en besloot het college eerder tot het halveren van zee- en riviercruises. Op korte termijn worden de uitkomsten van de haalbaarheidsonderzoeken naar het verplaatsen van de Passengers Terminal Amsterdam en de ontwikkeling van het Erotisch Centrum bekend gemaakt.


Door de landelijke verhoging van het btw-tarief op hotelovernachtingen stijgt de totale belasting op hotelovernachtingen per 1 januari 2026 naar 33,5%. Als deze belastingstijging er nog niet toe leidt dat het aantal toeristenovernachtingen onder de 20 miljoen komt, is dit voor het college aanleiding om een verdere verhoging van de toeristenbelasting tot 2030 te overwegen. Ook wordt onderzocht of dagbezoekers meer kunnen bijdragen door de vermakelijkheidsretributie voor andere sectoren als musea en commerciële attracties in te zetten.


Voor de transformatie en het verbeteren van de leefbaarheid van de binnenstad is het belangrijk om te kunnen inspringen op kansen die zich voordoen op de vastgoedmarkt. Daarom gaat de gemeente het vastgoedfonds vullen dat gebruikt wordt voor onder meer de aankoop van panden door haar vastgoeddeelnemingen. Als de toeristenbelasting in 2027 wordt verhoogd kunnen de opbrengsten worden aangewend voor het aanvullen van het fonds. Door dit te doen ontstaan er voor de vastgoeddeelnemingen Stadsgoed N.V., Stadsherstel en de NV Zeedijk meer financieringsmogelijkheden om vastgoed te kopen in de binnenstad.


De negatieve impact die ondermijnende criminaliteit heeft op de economie van de binnenstad is groot en staat transformatie in de weg. De gemeente voert een vergunningplicht voor toeristische detailhandel in voor de binnenstad, zodat vooraf kan worden gecontroleerd of een bedrijf bonafide is. Malafide ondernemingen worden zo uit de binnenstad geweerd.