AMSTERDAM - De gemeente Amsterdam stelt 800.000 euro beschikbaar voor de uitvoering van een actieplan ter bevordering van sociale veiligheid in de Amsterdamse cultuursector van 2026 tot 2028. Aanleiding zijn de verschillende meldingen van sociale onveiligheid en grensoverschrijdend gedrag die de afgelopen jaren zijn gedaan binnen de Amsterdamse cultuursector.

Deze signalen maken duidelijk dat structurele aandacht voor een veilige werkcultuur noodzakelijk is. Het actieplan richt zich op drie pijlers: cultuurverandering, kennisdeling en normeren en monitoring. Ook wordt onderzocht op welke wijze sociale veiligheid sterker kan worden verankerd in de gemeentelijke subsidievoorwaarden.

Wethouder Meliani (Kunst en Cultuur): “Grensoverschrijdend gedrag, in welke vorm dan ook, hoort nergens thuis, en toch zien we het vaak gebeuren in de samenleving en ook in de kunst- en cultuursector. Iedereen heeft recht op een veilige werkplek waar je je beschermd, gehoord en gerespecteerd voelt en sociale veiligheid mag daarom geen randvoorwaarde zijn, maar het moet de basis zijn. De kunstwereld draait om passie, toewijding en kwetsbaarheid en juist daarom moeten we duidelijke grenzen stellen en goed voor elkaar zorgen. Met het actieplan sociale veiligheid bouwen we samen met de sector aan een cultuur van openheid, vertrouwen en verantwoordelijkheid. Alleen in een veilige omgeving kunnen makers, medewerkers en publiek zich écht vrij voelen om te creëren, te delen en geraakt te worden. Dat is waar kunst om draait.”

Drie pijlers actieplan sociale veiligheid

Het plan richt zich op drie pijlers: cultuurverandering, kennisdeling en normeren en monitoring. Daarmee wil de gemeente organisaties stimuleren om structureel te werken aan een veilige werkcultuur waarin iedereen verantwoordelijkheid neemt voor elkaar. Hiervoor wordt geïnvesteerd in een ‘bystander programma’, een toolkit Code Sociale Veiligheid met praktische richtlijnen en vouchers van 1.500 euro voor kleine instellingen om bijvoorbeeld een arbodeskundige in te schakelen.

Daarnaast zet de gemeente in op kennisdeling via een nulmeting en een sectorbreed onderzoek naar sociale veiligheid en risicofactoren op de werkvloer.

Tot slot worden de normen en subsidievoorwaarden aangescherpt zodat organisaties actief bijdragen aan een sociaal veilige, eerlijke en verantwoorde werkomgeving. Er wordt gekeken naar mogelijkheden om organisaties te verplichten actief bij te dragen via een gedragscode, vertrouwenspersoon, meldprotocol of periodiek medewerkersonderzoek.

Planning en uitvoering

De uitvoering van het actieplan start in 2026, in nauwe samenwerking met cultuurinstellingen, belangenorganisaties en experts op het gebied van sociale veiligheid. In 2026 worden de eerste trainingen, onderzoeken en pilots uitgevoerd en worden gesprekken gevoerd over het aanscherpen van de subsidievoorwaarden. De resultaten en vervolgstappen worden in 2027 met de sector gedeeld, zodat de aangescherpte maatregelen vanaf het Kunstenplan 2029–2032 structureel kunnen worden toegepast.