Winkelen in Amsterdam, online vs offline.

Stel je voor: de gezellige winkelstraten van Amsterdam, waar de geur van versgebakken stroopwafels zich mengt met het geluid van bellende fietsers en tikkende hakken op kinderkopjes. Maar als je goed kijkt, zie je ook iets anders; lege etalages, ‘te huur’-bordjes en winkels die na tientallen jaren ineens verdwenen zijn. Wat is er aan de hand?

De afgelopen jaren heeft de opmars van online shoppen de stad stevig opgeschud. Waar we vroeger op zaterdagmiddag met een tasje van de Bijenkorf of een uniek boetiekje naar huis gingen, klikken we nu net zo makkelijk iets in ons digitale winkelmandje, vaak zelfs in pyjama.

En die klik heeft gevolgen. In de afgelopen vijf jaar is het aantal fysieke winkels in Amsterdam met ongeveer 10% gedaald. Dat zijn honderden winkels minder die dagelijks hun deuren openden voor snuffelende klanten. Tegelijkertijd zijn er inmiddels in Nederland meer webshops dan fysieke winkels, een historische mijlpaal, maar niet per se eentje om een feestje voor te geven als je ondernemer bent met een winkelpand in De Pijp of de Jordaan.

Ook de zogeheten winkelleegstand is gestegen. Begin 2022 stond zo’n 6% van de winkelpanden in de hoofdstad leeg. En wie weleens over de Kalverstraat loopt, ziet dat dit percentage daar soms nog hoger lijkt. Vroeger gold: locatie, locatie, locatie, maar tegenwoordig geldt ook: bezorging, bezorging, bezorging.

En dan de koopkrachtbinding, een lastig woord voor een simpel idee: hoeveel van wat Amsterdammers kopen, kopen ze ook echt ín Amsterdam? Voor dagelijkse boodschappen zit dat nog redelijk goed, al daalde dat aandeel van 94% naar 90%. Maar voor kleding, elektronica en meubels? Daar is het een ander verhaal: slechts de helft wordt nog lokaal gekocht. De rest komt van websites, vaak met kortingscodes waardoor er voordelig gekocht kan worden.

Natuurlijk zijn online winkels niet de enige boosdoener. Huurprijzen in populaire winkelstraten zijn de pan uit gerezen. Sommige ondernemers zagen hun maandelijkse huur in een paar jaar tijd stijgen met meer dan duizend euro. Combineer dat met personeelstekorten en hogere kosten, en je begrijpt waarom de lol er voor veel winkeliers een beetje af is.

Toch is het niet allemaal kommer en kwel. Winkelruimtes die wél blijven, worden groter en veelzijdiger. Denk aan conceptstores waar je naast een broek ook een flat white kunt drinken of aan winkels die showroom en webwinkel slim combineren. De winkel van de toekomst is niet alleen een plek om te kopen, maar ook om te beleven.

Amsterdam verandert. De winkelstraat zoals we die kenden, krijgt een digitale make-over. Minder, maar sterkere winkels. Creatiever, persoonlijker en met oog voor wat online niet kan: sfeer, service en een écht gesprek met een verkoper van vlees en bloed.

Dus ja, online winkelen wint terrein. Maar de strijd is nog niet gestreden. En eerlijk is eerlijk: soms is er niks zo lekker als een dagje ouderwets struinen door de stad. Zelfs al eindig je alsnog met een pakketje aan de deur.