Voetbal en reclames zijn al decennia lang onlosmakelijk met elkaar verbonden. van shirtsponsoren tot stadion borden: marketing is een belangrijk onderdeel van de sportbeleving. Sinds de legalisering van online gokken in nederland is er echter een discussie ontstaan over de wenselijkheid van gokreclames in de sport. Met het besluit ongerichte reclame kansspelen op afstand (besluit orka) heeft de overheid nu concrete stappen gezet om deze reclamevorm te beperken. De vraag is echter: betekent dit verbod daadwerkelijk het einde van gokbedrijven op nederlandse voetbalshirts, of zijn er alternatieve mogelijkheden?

Per 1 juli 2025 wordt sportsponsoring door gokbedrijven in Nederland verboden. Dit is het eindpunt van een traject dat al op 1 juli 2023 van start ging. Vanaf die datum zijn reclame-uitingen op televisie, radio en abri's verboden. Op 1 juli 2024 mogen gokbedrijven geen televisie sponsoring en evenementen- of programmaondersteuning meer verzorgen. Nu volgt de beperking die sportclubs en gokbedrijven daadwerkelijk raakt: geen gokgerelateerde logo's meer op de sportshirts.

Deze maatregel heeft grote gevolgen voor voetbalclubs in verschillende divisies. Veel clubs waren afhankelijk van gokbedrijven voor noodzakelijk sponsorgeld. Tegelijkertijd wil de politiek kwetsbare groepen beschermen tegen overmatige blootstelling aan gokreclames.

Een slimme achterdeur in de regelgeving

Dat gokbedrijven in Amsterdam via een zuster- of dochteronderneming hun sponsoring eigenlijk onverminderd kunnen voortzetten, geldt als hét voorbeeld van hoe creatief de sector kan opereren. In Nederland hebben we in het verleden vergelijkbare praktijken gezien, toen aanbieders reclame maakten voor zogenaamd gratis speelsites, die in werkelijkheid nauwe banden hadden met al bestaande gokplatforms. Deze gratis varianten boden “oefenspelletjes” aan, maar hun doelgroep werd er subtiel toe aangezet om door te stromen naar het echte platform.

De vraag is of deze route ook in Nederland intensief zal worden benut vanaf 1 juli 2025. We kunnen ons scenarios voorstellen waarin clubs als Almere City met “One Casino Nieuws” op de borst spelen, of AZ met “Kansino TV.” Ook Fortuna Sittard zou zomaar kunnen kiezen voor “BetCity Experts.” Net als in België speelt hier de regelgeving een cruciale rol: als de dochteronderneming zelf niet onder de definities van een gokbedrijf valt, lijkt het binnen de wet te passen.

Er kleeft echter een ethische kant aan dit verhaal. Enerzijds willen clubs hun broodnodige inkomsten veiligstellen, terwijl ze zich anderzijds ook voorstaan op maatschappelijk verantwoord ondernemen. Critici stellen dat dergelijke constructies de geest van de wet uithollen en jongeren alsnog in aanraking brengen met een online casino. De komende tijd zal uitwijzen of de Nederlandse Kansspelautoriteit actie onderneemt als gokbedrijven hier in navolging van hun Belgische collega’s achterdeurtjes gaan benutten.

Mogelijke scenario’s in de Eredivisie

Een van de scenario’s die analisten noemen, is dat Nederlandse gokbedrijven straks dezelfde strategie volgen als hun Belgische branchegenoten. Dat kan betekenen dat we straks namen zien zoals “BetCity Experts,” “Kansino TV” of zelfs “Unibet Media.” Visueel waarschijnlijk bijna hetzelfde logo, maar met een subtiele naamswijziging die op papier het onderscheid maakt. De gemiddelde voetbalfan zal wellicht nauwelijks het verschil merken.

Een andere optie is dat clubs zelf besluiten geheel af te zien van dergelijke sluiproutes. Niet iedere club zal immers welwillend zijn tegenover de morele spagaat waarin zij dan terechtkomen. Sponsors die aanvoelen als schimmige aftakkingen van een gokbedrijf kunnen slecht vallen bij de achterban. Bovendien zijn sommige clubs van oudsher familie clubs die hun imago van maatschappelijk verantwoord handelen willen behouden.

Een derde scenario is de komst van nieuwe sponsoren die niet direct in de goksector actief zijn, al zullen die gezien de huidige economische situatie minder betalend vermogen hebben. Het verbod op directe gokreclame creëert tenslotte een gat in de financiële markt. Clubs die hiermee worden geconfronteerd, zullen actief op zoek moeten naar alternatieve partijen. Dit kan tot grotere diversiteit in het sponsor spectrum leiden, maar de vraag is of die partijen net zo diep in de buidel willen tasten als de gok grootmachten.