AMSTERDAM - Herdenken zet aan tot denken. Over de gevolgen van machtswellust en aanzetten tot haat. Denken aan mensen die nu lijden onder het juk van een bezetter. Direct na de Tweede Wereldoorlog werd door oud verzetsstrijders een comité gevormd onder het motto: “Dat nooit meer...”. Inmiddels herdenken we op 4 mei op wel veertig verschillende locaties in onze stad om te blijven herinneren. Hier een selectie.

Stille Tocht

Elk jaar lopen honderden Amsterdammers, samen met de burgemeester, in een Stille Tocht naar de Nationale Herdenking op de Dam. Dit jaar start de Stille Tocht op het Stadhuisplein en loopt door het hart van de oude Jodenbuurt naar de Dam. Iedereen is welkom bij de herdenkingsplechtigheid bij het Nationaal Monument.

Stille Tocht

  • Stadhuisplein, Amstel 1
  • 18.00 uur

Nationale Herdenking

  • Dam
  • 18.45 uur

Gemeentelijke herdenking

De burgemeester loopt aan het hoofd van de stoet die langs een indrukwekkende reeks gedenktekens voert. Deze herinneren aan de strijd, het verzet en de schrijnende verliezen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Organisaties en individuele burgers eren de slachtoffers met bloemen en kransen. Iedereen is welkom.

  • Begraafplaats De Nieuwe Ooster, Kruislaan 126
  • 9.45 - 11.45 uur

Herdenking Plein ’40-’45 + Herdenkingsloop

Elk jaar komen bewoners van Geuzenveld en Slotermeer samen rond het Vrijheidscarillon en de vlaggenmast op Plein 40 - 45. De hardlopers van de Herdenkingsloop laten op drie herdenkingslocaties mooie rozen achter, waarna op alle plekken verschillende herdenkingen worden gehouden. Op Plein ‘40-’45 is er een uitgebreid programma, met Carillonspel, een kinderlezing en een performance van jongeren van DOCK.

  • Plein ‘40 - ‘45
  • 18.30 - 20.35 uur

WO2 in Nederland, in de Oost en in de West

Herdenking van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in Nederland en in het voormalig Nederlands-Indië en Caribisch gebied. Het begint met een stille tocht, daarna toespraken en muziek bij het monument in Holendrecht.

  • Niftrikhof 1
  • 19.10 uur verzamelen bij metrohalte Holendrecht, ingang Noord

De Zuidas staat stil

Op het Gustav Mahlerplein staat de hele dag een pop-up monument. Om 20.00 uur zullen we samen stil staan tijdens de nationale herdenking. Voorafgaand aan de herdenking wordt gesproken over de waarde van de vrijheid waarin we leven. Voor of na afloop van de Herdenking is er in de Nieuwe Poort gelegenheid tot een herdenkingsdiner.

  • Gustav Mahlerplein
  • 9.00 - 20.00 uur

De Baarsjes

Herdenken in De Baarsjes begint om 18.30 uur in de Augustinuskerk aan de Postjesweg. Vrouwen en het Verzet staan centraal in het programma. Vanuit de Augustinuskerk is er een stille tocht langs het monument op de Postjesweg. De herdenking wordt afgesloten met een kranslegging bij het nieuwe monument op het Columbusplein.

  • Postjesweg 123 en Columbusplein
  • 18.30 - 20.15 uur

Homomonument

Bij het Homomonument worden lesbo’s, homo’s, bi’s en transgenders herdacht die werden vervolgd om hun seksuele geaardheid en genderidentiteit. Om 19.30 uur is er een stille tocht vanaf de Westerkerk via de Leliegracht en de Herengracht naar de Westermarkt. Na afloop is er gelegenheid elkaar te ontmoeten in de Westerkerk.

  • Westermarkt
  • 19.30 - 20.45 uur

Kop van Java

Bij het oorlogsmonument ‘Zeeman op de uitkijk’ van de voormalige Stoomvaart Maatschappij ‘Nederland’ worden de zeelieden herdacht die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen.

  • Kop van Java-eiland
  • 10.30 uur - 11.00 uur

Sierplein

De bijzondere tegel bij het ‘Vogelmonument’ herdenkt de Engelse vliegers Peter Adams (23) en William Barrett (23). Zij werden op 23 juni 1940 in deze buurt getroffen door vijandig vuur. Zij worden herdacht met muziek, gedichten en bijdragen van gastsprekers.

  • Sierplein
  • 19.45 - 22.00 uur

Keesje Brijdeplantsoen

Op 13 december 1944 werd Keesje van 12 door een Duitse soldaat doodgeschoten toen hij op de Rietlanden kooltjes zocht voor thuis. Als herinnering werd vlak na de oorlog, op de plaats waar Keesje viel, door liefdevolle buurtbewoners een kruis getimmerd, met zijn naam en een aandoenlijk gedicht.

  • Keesje Brijdeplantsoen
  • 19.30 - 20.00 uur

IJburg

Helden die in Amsterdam persoonsbewijzen vervalsten en steeds verder moesten gaan om hun stadsgenoten te redden van deportatie, dwangarbeid en executie worden hier met stilte en bloemen herdacht en geëerd.

  • Ed Pelsterpark 2
  • 19.30 - 20.15 uur

Sportherdenking

Ter nagedachtenis van de oorlogsslachtoffers in de Nederlandse sport. Het eerste onderdeel is een inhoudelijk programma over boksen voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. De officiële herdenking vindt plaats bij het beeld van Prometheus, dat in 1947 ter nagedachtenis aan deze sporters bij het Stadion is geplaatst.

  • Olympisch Stadion 2
  • 11.00 uur inhoudelijk programma, 12.30 uur herdenking

Nieuwendam

Om 19.00 uur start een stille tocht vanaf buurtcentrum het Zwanenmeer, hoek Beemsterstraat - Alkmaarstraat. Aansluitend is er om 19.30 uur een herdenking met sprekers en muziek bij het Bezinningsmonument, hoek Purmerplein – Volendammerweg.

  • Beemsterstraat (start stille tocht) en hoek Purmerplein - Volendammerweg (herdenking)
  • 19.00 - 20.15 uur

Namen en nummers

Uit de Oosterparkbuurt zijn 2800 joden weggevoerd. Buurtbewoners hebben al 1400 naambordjes gemaakt en deze op rituele wijze op het juiste adres in de grote plattegrond van de buurt gelegd. Ze brachten hen zo symbolisch thuis, want ze horen bij ons en onze pijnlijke geschiedenis.

  • Kastanjeplein
  • 11.00 - 20.15 uur naambordjes maken en herdenken

De Gevallen Hoornblazer

Dit monument is een eerbetoon aan de 30 politieke gevangenen die hier op 12 maart 1945 bij wijze van represaille door de bezetter zijn gefusilleerd. Na de twee minuten stilte en tijdens de bloemlegging lezen leerlingen van De Kleine Reus verhalen voor en is er muziek van het trio Panville.

  • 1e Weteringplantsoen
  • 19.30 - 20.15 uur

Apollolaan

Jaarlijkse herdenking bij het monument op de hoek van de Apollolaan en de Beethovenstraat. Op die plek zijn in oktober 1944 29 mannen gefusilleerd als represaille voor de moord op een hoge Duitse officier, een actie van het verzet. Buurtbewoners werden gedwongen toe te kijken hoe de mannen werden doodgeschoten.

  • Apollolaan, hoek Beethovenstraat
  • 19.30 - 20.15 uur

Joodse Indische buurt

Bewoners in deze buurt werden in de Tweede Wereldoorlog bijna volledig weggevaagd. Van meer dan 550 vermoorde personen werden de gegevens teruggevonden. Het programma bestaat uit ontvangst in het Lloyd Hotel, een wandeling langs de Veemarkt naar de Indische Buurt, een herdenkingsdeel met bijdragen van ooggetuigen en een gezamenlijke maaltijd.

  • Lloyd Hotel, Oostelijke Handelskade 34
  • 12.30 - 17.00 uur

Tuindorp Oostzaan en Molenwijk

In Tuindorp Oostzaan worden op 4 mei de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog herdacht met een tentoonstelling in de Bethelkerk, de Stille Tocht en herdenking bij het monument aan de Meteorensingel.

  • Bethelkerk, Plejadenplein 44
  • 18.00 - 20.30 uur