AMSTERDAM - Op 7 juni fuseerden de twee academische ziekenhuizen VUmc (Vrije Universiteit) en AMC (Universiteit van Amsterdam). De nieuwe naam is Amsterdam UMC. Met de fusie willen de ziekenhuizen de patiëntenzorg voor nu en de komende generaties verbeteren. Het is een mijlpaal voor de Amsterdamse gezondheidszorg.

De ondertekening was op een historische plek voor de Amsterdamse geneeskunde: het 17e-eeuwse anatomisch theater in De Waag. Hier maakte Rembrandt zijn beroemde schilderij 'De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp' uit 1632. Op dit schilderij krijgen de chirurgijns les. (Foto: Mauritshuis, Den Haag)

Bestuurlijke fusie
Jaarlijks behandelen de twee ziekenhuizen 350.000 patiënten. Zij zullen nu nog niet veel van merken van de fusie die op bestuurlijk niveau begint. Hans Romijn blijft bestuursvoorzitter van het AMC en is nu ook vicevoorzitter van het VUmc. Wouter Bos blijft bestuursvoorzitter bij VUmc en is nu vicevoorzitter bij het AMC.
Het Amsterdam UMC leidt duizenden jonge mensen op tot arts, specialist of verpleegkundige. Ook voor deze studenten verandert op korte termijn niet veel. Beide ziekenhuizen houden hun eigen opleiding.

Ziekenzorg door de eeuwen
In het centrum van Amsterdam waren ooit twee grote ziekenhuizen: het Binnengasthuis uit 1582, met een snijzaal (operatiekamer) en een baaierd (rustzaal). Het buitengasthuis bij de Overtoom uit 1635 was eerst het 'pesthuis'. Eeuwenlang was de geneeskunde angstaanjagend primitief. In de loop van vele eeuwen werd de zorg wetenschappelijker en beter.

Het Chirurgijnsgilde
Een chirurgijn was in de middeleeuwen een medisch behandelaar. Vreemd genoeg kwam dit beroep voort uit het werk van de barbier, iemand die zich bezig hield met het knippen en verzorgen van baarden en snorren en het kapsel van mannen. De chirurgijn verzorgde botbreuken, aderlatingen en amputaties. In oude beschrijvingen lijkt de chirurgijn op een soort hardhandige timmerman, die met grove instrumenten het menselijk lichaam bewerkte. Vaak overleefden patiënten zijn ingrepen dan ook niet, ook door de onbekendheid met infecties.

Wetenschap
Vanaf de 17e eeuw werd de ziekenzorg wetenschappelijker, waarvan de anatomische les een voorbeeld is. Voor deze lessen werden de lijken van misdadigers gebruikt. In 1828 werd het Chirurgijnsgilde opgeheven.

Binnengasthuis en Wilhelminagasthuis
In 1891 legde koningin Wilhelmina in de buurt van het Buitengasthuis de eerste steen voor het Wilhelminagasthuis. In 1983 ging dit ziekenhuis samen met het Binnengasthuis op in het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam Zuidoost. In 1988 kwam hier het Emma Kinderziekenhuis uit de Sarphatistraat bij.