Bij een hartstilstand telt elke seconde. In Amsterdam, een stad met bijna een miljoen inwoners en miljoenen bezoekers per jaar, is de beschikbaarheid van AED's van levensbelang. Deze automatische externe defibrillatoren kunnen het verschil maken tussen leven en dood wanneer iemand een hartstilstand krijgt.

De afgelopen jaren heeft de hoofdstad grote stappen gezet in het uitbreiden van het AED-netwerk. Toch blijven er uitdagingen bestaan om ervoor te zorgen dat deze apparaten overal snel beschikbaar zijn wanneer ze nodig zijn.

De situatie in Amsterdam

Amsterdam beschikt over honderden AED's verspreid over de stad. Deze apparaten hangen in winkelcentra, sportverenigingen, bedrijfspanden en openbare gebouwen. Ook op straat zijn er steeds meer AED-kasten te vinden die dag en nacht toegankelijk zijn.

Toch laat onderzoek zien dat niet alle delen van de stad even goed zijn voorzien. Vooral in sommige woonwijken en industriegebieden kan het langer duren voordat hulpverleners bij een AED kunnen komen. De gemeente en verschillende organisaties werken daarom actief aan het verder uitbreiden van het netwerk.

Waarom snelheid zo belangrijk is

Bij een hartstilstand stopt het hart met kloppen. De hersenen krijgen dan geen zuurstof meer, wat binnen enkele minuten tot blijvende schade kan leiden. Voor elke minuut die voorbij gaat zonder reanimatie, daalt de overlevingskans met ongeveer tien procent.

Een AED kan het hartritme herstellen door een elektrische schok toe te dienen. Hoe sneller dit gebeurt, hoe groter de kans op een goede afloop. Daarom is het zo belangrijk dat deze apparaten binnen enkele minuten bereikbaar zijn vanaf elke locatie in de stad.

De rol van burgerhulpverleners

Amsterdam heeft een uitgebreid netwerk van burgerhulpverleners die via een app worden gewaarschuwd bij een hartstilstand in hun buurt. Deze vrijwilligers zijn getraind in reanimatie en het gebruik van een AED. Zij kunnen vaak eerder ter plaatse zijn dan de ambulance.

Het systeem werkt goed, maar hangt wel af van de aanwezigheid van voldoende getrainde mensen en beschikbare AED's in de omgeving. In drukke uitgaansgebieden en toeristische zones zijn meestal meer burgerhulpverleners actief dan in rustigere woonwijken.

Uitdagingen in het netwerk

Een belangrijk knelpunt is dat veel AED's zich in gebouwen bevinden die buiten kantooruren gesloten zijn. Wanneer iemand 's avonds laat of in het weekend een hartstilstand krijgt, zijn deze apparaten dus niet bereikbaar. Daarom worden er steeds meer buitenkasten geplaatst die altijd toegankelijk zijn.

Ook het onderhoud van AED's vraagt aandacht. De apparaten moeten regelmatig worden gecontroleerd en de batterijen en elektroden hebben een beperkte houdbaarheid. Niet alle eigenaren van AED's zijn zich hiervan bewust, waardoor sommige apparaten niet goed functioneren wanneer ze nodig zijn.

Nieuwe ontwikkelingen

De gemeente Amsterdam werkt aan verschillende projecten om de beschikbaarheid van AED's te verbeteren. Er worden subsidies verstrekt aan organisaties die een openbaar toegankelijke AED willen plaatsen. Ook wordt er gewerkt aan betere registratie, zodat de meldkamer precies weet waar alle apparaten hangen.

Daarnaast zijn er initiatieven waarbij bedrijven en winkeliers worden gestimuleerd om hun AED ook buiten openingstijden beschikbaar te stellen. Dit kan bijvoorbeeld door een AED-kast aan de buitenmuur te plaatsen die met een code geopend kan worden.

De aanschaf van een AED

Steeds meer organisaties en particulieren overwegen om zelf een AED aan te schaffen. Dit kan voor bedrijven, sportverenigingen of bewonersgroepen een waardevol initiatief zijn. Bij het AED kopen zijn er verschillende zaken om rekening mee te houden.

Allereerst is het belangrijk om een betrouwbaar apparaat te kiezen dat voldoet aan de Nederlandse normen. Ook moet je nadenken over de locatie waar de AED komt te hangen. Deze moet goed vindbaar en bereikbaar zijn, bij voorkeur op een centrale plek waar veel mensen komen.

Verder is training voor medewerkers of vrijwilligers noodzakelijk. Hoewel een AED eenvoudig in gebruik is en duidelijke instructies geeft, helpt het om van tevoren geoefend te hebben. Zo kunnen mensen in een noodsituatie sneller en effectiever handelen.

Registratie en onderhoud

Wanneer je een AED aanschaft, is het belangrijk om deze te registreren bij de landelijke AED-database. Zo kan de meldkamer het apparaat vinden wanneer er een noodmelding komt. Registratie is ook een voorwaarde als je subsidie wilt aanvragen.

Het onderhoud van een AED is relatief eenvoudig maar wel noodzakelijk. De meeste apparaten voeren automatisch zelfcontroles uit en geven een signaal wanneer er iets niet in orde is. Toch moet er regelmatig worden gecontroleerd of de batterij en elektroden nog binnen de houdbaarheidsdatum vallen.

Training en bewustwording

Het plaatsen van meer AED's is een goede stap, maar alleen effectief als mensen weten hoe ze ermee moeten omgaan. In Amsterdam worden regelmatig cursussen reanimatie aangeboden waar je leert hoe je moet handelen bij een hartstilstand en hoe je een AED gebruikt.

Ook op scholen wordt steeds meer aandacht besteed aan dit onderwerp. Kinderen leren al jong wat ze moeten doen in een noodsituatie. Deze kennis kan later van levensbelang blijken te zijn, zowel voor henzelf als voor anderen.

Een gezamenlijke verantwoordelijkheid

Het verbeteren van de overlevingskansen bij een hartstilstand is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. De gemeente speelt hierin een belangrijke rol door het netwerk uit te breiden en te faciliteren. Maar ook bedrijven, verenigingen en burgers kunnen bijdragen door zelf een AED aan te schaffen of zich aan te melden als burgerhulpverlener.

Hoe meer AED's er beschikbaar zijn en hoe meer mensen weten hoe ze moeten reanimeren, hoe groter de kans dat iemand met een hartstilstand het overleeft. In een drukke stad als Amsterdam, waar dagelijks tienduizenden mensen op straat zijn, kan deze voorbereiding mensenlevens redden.

De inzet van de afgelopen jaren laat al resultaten zien. Steeds vaker lukt het om slachtoffers van een hartstilstand succesvol te reanimeren. Met verdere uitbreiding van het AED-netwerk en meer bewustwording kan Amsterdam een nog veiligere stad worden voor iedereen.