AMSTERDAM - De gemeente Amsterdam en het Amsterdam Museum gaan over tot restitutie van twee zoutvaten aan de erven van Emma Budge (1852-1937). Het gaat om zeventiende-eeuwse zilveren zoutvaten, vervaardigd door Johannes Lutma. De gemeente Amsterdam, het Amsterdam Museum en de erven Budge hebben in 2019 samen een verzoek aan de Adviescommissie Restitutieverzoeken Cultuurgoederen en Tweede Wereldoorlog gedaan om een bindend advies over twee zoutvaten in de Collectie Amsterdam uit te brengen. Dit advies is op 15 december gepubliceerd. De restitutiecommissie heeft geoordeeld dat in hoge mate aannemelijk is dat de twee zoutvaten afkomstig zijn uit de kunstcollectie van de Hamburgse Emma Budge en dat voldoende aannemelijk is dat de zoutvaten in 1937 onvrijwillig zijn verloren door omstandigheden die direct verband houden met het naziregime.

Wethouder Touria Meliani (Kunst en Cultuur): "Het leed dat met name Joodse burgers is aangedaan in de Tweede Wereldoorlog is ongekend en onomkeerbaar. De Joodse burgers is bezit, rechten, waardigheid en in veel gevallen het leven afgenomen. Voor zover nog iets hersteld kan worden van het grote onrecht dat hen is aangedaan, hebben we als samenleving de morele plicht hiernaar te handelen. Dat geldt zeker voor de vele kunstwerken die in bezit waren van Joodse burgers en geroofd werden door nazi's of op een andere manier uit bezit zijn geraakt van de eigenaren. Wij hebben daar als stad een rol en verantwoordelijkheid in. Het teruggeven van deze kunstwerken kan voor de slachtoffers veel betekenen en is van groot belang voor de erkenning van het onrecht dat hen is aangedaan."

''Met deze teruggave wordt recht gedaan aan de geschiedenis',' zegt Judikje Kiers, directeur Amsterdam Museum. ''Het onderzoek naar de geschiedenis van voorwerpen en hun herkomst is zeer zorgvuldig uitgevoerd. Het is goed dat we deze stap met betrekking tot teruggave van de zoutvaten aan de rechtmatige eigenaar, de erven van mevrouw Emma Budge, nu kunnen zetten.''

Op basis van dit bindend advies van de restitutiecommissie zal het college van B en W in overleg gaan met de vertegenwoordiger van de rechthebbenden op de nalatenschap Budge, om te komen tot een overdracht van de zoutvaten. De kunstcollectie van Emma Budge, waartoe de twee zoutvaten behoorden, is na haar overlijden in 1937 op een veiling in Berlijn verkocht. De zoutvaten zijn door de gemeente Amsterdam in 1960 op een veiling in Nederland gekocht en in de Collectie Amsterdam opgenomen.

Beleidslijn restitutieverzoeken
In 2013 is de algemene beleidslijn ten aanzien van restitutieverzoeken vastgesteld. Hierin is opgenomen dat 'wanneer een oorspronkelijke eigenaar of diens erfgenamen bij de gemeente of de instellingen die de Collectie Amsterdam beheren een restitutieverzoek neerleggen op een werk waarvan zij stellen door omstandigheden die direct verband hielden met het naziregime onvrijwillig het bezit te hebben verloren, dan zal de gemeente de oorspronkelijke eigenaar of diens erfgenamen voorstellen een bindend advies te vragen aan de landelijke Adviescommissie Restitutieverzoeken Cultuurgoederen en Tweede Wereldoorlog.'